🟢 مقدمه

ترانسفورماتور جریان (Current Transformer – CT) یکی از تجهیزات کلیدی در سیستم‌های قدرت است که برای اندازه‌گیری جریان الکتریکی و حفاظت از تجهیزات استفاده می‌شود. این دستگاه باعث می‌شود که جریان‌های بالا به سطح ایمن‌تر و استاندارد تبدیل شوند تا توسط دستگاه‌های اندازه‌گیری و حفاظت مورد استفاده قرار بگیرند.

🔵 نحوه عملکرد ترانس جریان (CT)

ترانسفورماتور جریان یک نوع ترانسفورماتور کاهنده است که جریان‌های بالای مدار اصلی را کاهش داده و به یک مقدار استاندارد تبدیل می‌کند. این مقدار معمولاً در حدود ۵ آمپر یا ۱ آمپر است که توسط تجهیزات اندازه‌گیری مانند آمپرمتر، رله‌های حفاظتی و کنتورهای دیجیتال پردازش می‌شود.

🟡 کاربردهای ترانسفورماتور جریان در صنعت و شبکه توزیع برق

✅ اندازه‌گیری جریان در پست‌های برق و تابلوهای توزیع
✅ حفاظت از تجهیزات در برابر اضافه‌بار و اتصال کوتاه
✅ استفاده در سیستم‌های اسکادا (SCADA) برای مانیتورینگ شبکه
✅ محافظت از ژنراتورها، موتورها و ترانسفورماتورها

🟠 انواع ترانسفورماتور جریان

1️⃣ CT حلقه‌ای (Toroidal CT): برای اندازه‌گیری دقیق جریان
2️⃣ CT هسته باز (Split-Core CT): برای نصب راحت روی کابل‌های موجود
3️⃣ CT باریک (Bar-Type CT): برای استفاده در خطوط ولتاژ بالا

🔴 نحوه انتخاب و نصب ترانس جریان

✔ انتخاب ضریب دقت مناسب (کلاس ۰.۵ یا ۱ برای اندازه‌گیری، کلاس ۵P یا ۱۰P برای حفاظت)
✔ مطابقت جریان اولیه با تجهیزات شبکه
✔ توجه به نوع نصب (تابلویی یا کابل‌خور)
✔ اتصال صحیح به دستگاه‌های اندازه‌گیری و حفاظتی

🔍 بررسی انواع ترانسفورماتور جریان (CT) از نظر تخریب و کاربرد

ترانسفورماتورهای جریان (CT) از نظر نوع عملکرد و تأثیر بر مدار، به دو دسته مخرب (Intrusive) و غیر مخرب (Non-Intrusive) تقسیم می‌شوند. هر کدام از این نوع CTها کاربردهای خاص خود را در صنایع مختلف دارند.

🟢 ۱. ترانسفورماتور جریان مخرب (Intrusive CT)

🔸 این نوع برای اندازه‌گیری جریان، نیاز به قطع مدار دارد و مستقیماً روی کابل یا شینه نصب می‌شود.
🔸 به دلیل اتصال فیزیکی به مدار، نصب آن ممکن است باعث وقفه در شبکه شود.
🔸 معمولاً در پست‌های برق، تابلوهای صنعتی و سیستم‌های حفاظتی استفاده می‌شود.
🔸 انواع رایج آن:
✔ CT باریک (Bar-Type CT): روی یک شینه قرار می‌گیرد و در مدار بسته می‌شود.
✔ CT حلقه‌ای (Toroidal CT): برای اندازه‌گیری دقیق جریان در تجهیزات صنعتی.

✅ مزایا: دقت بالا، پایداری، مناسب برای حفاظت شبکه
❌ معایب: نصب دشوار، نیاز به قطع مدار

🔵 ۲. ترانسفورماتور جریان غیر مخرب (Non-Intrusive CT)

🔸 این نوع CT بدون نیاز به قطع مدار، جریان را اندازه‌گیری می‌کند.
🔸 معمولاً روی کابل یا شینه قرار می‌گیرد و از طریق القای مغناطیسی جریان را تشخیص می‌دهد.
🔸 برای مانیتورینگ مصرف انرژی، مدیریت بار، و اندازه‌گیری بدون تداخل در شبکه استفاده می‌شود.
🔸 انواع رایج آن:
✔ CT هسته باز (Split-Core CT): دارای یک هسته قابل باز شدن که بدون نیاز به قطع کابل، روی آن قرار می‌گیرد.
✔ CT انعطاف‌پذیر (Rogowski Coil): یک سیم‌پیچ انعطاف‌پذیر که به دور کابل پیچیده شده و جریان را اندازه‌گیری می‌کند.

✅ مزایا: نصب آسان، عدم نیاز به قطع مدار، ایمنی بالا
❌ معایب: دقت کمتر نسبت به CTهای مخرب، حساس به نویز

🔴 نتیجه‌گیری: کدام نوع CT مناسب‌تر است؟

✔ برای حفاظت و اندازه‌گیری دقیق در شبکه‌های قدرت → CT مخرب (باریک یا حلقه‌ای)
✔ برای مانیتورینگ بدون تأثیر روی مدار → CT غیر مخرب (هسته باز یا انعطاف‌پذیر)

✅ اگر نیاز به دقت بالاتر و حفاظت دارید، CT مخرب بهتر است.
✅ اگر به دنبال نصب سریع و اندازه‌گیری بدون قطعی هستید، CT غیر مخرب گزینه بهتری است.

🔍 استفاده از ترانسفورماتور جریان غیر مخرب در محصول ما

در محصول ما، از ترانسفورماتور جریان غیر مخرب (Non-Intrusive CT) استفاده شده است. این نوع CT بدون نیاز به قطع مدار، جریان را اندازه‌گیری می‌کند و مستقیماً روی کابل یا شینه قرار می‌گیرد.

✅ دلایل انتخاب CT غیر مخرب در محصول ما:

✔ نصب آسان و سریع: بدون نیاز به قطع مدار یا ایجاد وقفه در سیستم
✔ کم‌هزینه و اقتصادی: هزینه‌ی نصب و نگهداری پایین‌تر نسبت به CTهای مخرب
✔ ایمنی بالاتر: عدم تماس مستقیم با هادی‌های ولتاژ بالا
✔ دقت کافی برای مانیتورینگ مصرف انرژی و مدیریت بار